Spis treści

Podziękowania

Przedmowa

Wprowadzenie

1 Iluzja rajskiego ogrodu. Odnalezienie i utrata Edenu

2 Ucząc się od Miltona. Niebezpieczna przepaść między rzeczywistością a ideałem

3 Okrucieństwo prawdy i znaczenie dobroci

4 Użycie i nadużycie wszechmocy podczas wędrówki bohatera

5 Rozczarowanie, upokorzenie i zniekształcenia faktów życiowych

6 Kobiecość nie do zniesienia

7 Sympatyzująca wyobraźnia. Keats oraz przyjmowanie i porzucanie identyfikacji projekcyjnej

8 Wpływ traumy na zdolność mierzenia się z rozczarowaniem

9 Ucząc się od don Kichota

10 Pogodzenie fantazji i rzeczywistości. Zbawcza moc ironii

Bibliografia

Główny temat Iluzji, rozczarowania i ironii w psychoanalizie to rola, jaką złudzenia i sny na jawie odgrywają zarówno w życiu codziennym, jak i w psychoanalizie. Autor odwołuje się do przykładów klinicznych i dzieł literackich, by uważnie analizować idealizacje, ich upadek oraz nieuchronne rozczarowania będące następstwem kontaktu z rzeczywistością.

Jeżeli udaje się rozpoznać, że iluzje są fantazjami, a nie faktami, można uwewnętrzniać ideały, by służyły jako miara doskonałości. Steiner zwraca uwagę na to, że winniśmy zdawać sobie sprawę zarówno z okrucieństwa prawdy, jak i ze zwodniczej natury iluzji, zaś porzucenie marzenia o wszechmocy to jedno z najważniejszych i najtrudniejszych zadań rozwojowych, wymagających przepracowania także w procesie terapeutycznym.

Traumy, fakty życiowe, perspektywa ironiczna – to tylko niektóre z kolejnych tematów podejmowanych przez autora, który przechodzi płynnie od Sofoklesa, przez Miltona do Ibsena, Keatsa, Cervantesa czy Shakespeare’a, a za każdym razem zaskakuje pomysłowym wykorzystaniem znanych dzieł literackich do omawianych zagadnień.

Książka okaże się pomocna dla psychoterapeutów i psychoanalityków, którzy próbują zrozumieć wycofywanie się przez pacjentów w świat fantazji oraz pragną wspierać ich w procesie odbudowywania kontaktu z rzeczywistością.

John Steiner jest analitykiem szkoleniowym Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego i autorem książek Psychiczny azyl oraz Widzieć i być widzianym (wydane w języku polskim przez wydawnictwo Imago). Nakładem Oficyny Ingenium ukazały się dwa zredagowane przez niego zbiory artykułów:

Kompleks Edypa dzisiaj oraz Rosenfeld po latach.