Badanie dziejów rodziny ciągle stanowi dla polskich historyków ważne wyzwanie. Ostatnie kilkunastolecie przyniosło w Polsce wiele ciekawych inicjatyw badawczych i ważnych źródłowych monografii poświęconych szeroko pojętej społecznej historii rodziny i jej obyczajów. Rozszerzeniu ulega pole obserwacji badawczej: od ewolucji gospodarczej i funkcji rodziny, poprzez przemiany jej składu demograficznego i struktury, aż do studiów nad wzajemnymi relacjami członków zespołu rodzinnego. Dziś zainteresowanie badaczy coraz częściej zwraca się ku sferze emocjonalnych kontaktów i więzi w rodzinie, ku szeroko rozumianej kulturze życia rodzinnego i jej przemianom. Wymaga to podejścia interdyscyplinarnego. Wspólnym celem jest pytanie o ewolucję rodziny w dobie przyspieszonych przekształceń społecznych w warunkach protoindustrializacji, a przede wszystkim w epoce intensywnie rozwijającego się społeczeństwa przemysłowego, od schyłku XVIII do połowy XX wieku. Tej właśnie problematyce, na przykładzie przemian rodziny w Polsce, z uwzględnieniem w miarę możności kontekstu europejskiego, poświęcony jest niniejszy tom studiów.