Analogia to metoda rozumowania, w której szuka się tych samych relacji w różnych sytuacjach, bądź stosuje się te same schematy rozumowania w odmiennych warunkach.

Analogia ułatwia transfer (przenoszenie) wiedzy i szczegółowych rozwiązań z jednego problemu na drugi, a nawet z jednej dziedziny na zupełnie inną. Obok kategoryzacji analogia stanowi istotny wymiar rozwoju intelektualnego człowieka.
Myślenie przez analogię warunkuje skuteczne uczenie się odmiany wyrazów i umiejętność budowania zdań gramatycznie poprawnych, przyswajanie reguł społecznych i ich stosowanie w kontaktach indywidualnych i grupowych.
Ponieważ myślenie przez analogie wymaga:
dostrzeżenia relacji,
dostrzeżenia różnic,
dokonania analizy,
odkrycia reguły,
wykorzystania reguły,
jest ono przede wszystkim zależne od funkcji lewej półkuli mózgu.
Ćwiczenia rozumowania przez analogię powinny być prowadzone w przypadkach zaburzeń komunikacji językowej, zakłóceń uwagi i koncentracji oraz w sytuacji specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu.
W zależności od zastosowanego materiału analogie można podzielić na: atematyczne (abstrakcyjne), tematyczne, językowe (na materiale werbalnym).