Testy psychologiczne umożliwiające badanie osób przybyłych z Ukrainy
Na skutek trwającej w Ukrainie wojny do Polski przybywają setki tysięcy osób, które nie posługują się językiem polskim. Część z nich może trafić do psychologów, którzy będą potrzebowali narzędzi diagnostycznych w języku ukraińskim lub testów niewerbalnych.
Już teraz w badaniach inteligencji, a w szczególności przy orzekaniu o niepełnosprawności intelektualnej, można stosować całkowicie niewerbalny test, jakim jest Leiter-3. Wydawcą oryginalnej wersji testu jest Stoelting Co. Na rynku polskim dostępna jest polska wersja narzędzia Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leiter-3. Pracownia stara się o sprowadzenie podręcznika w ukraińskiej wersji językowej i z ukraińskimi normami.
Leiter-3 pozwala nie tylko na ocenę inteligencji niewerbalnej dziecka, ale także na ocenę pamięci i szybkości przetwarzania. Skala Obserwacyjna w Leiter-3, wypełniana przez psychologa, umożliwia ocenę motywacji i umiejętności interpersonalnych oraz stabilności emocjonalnej. Leiter-3 może też być używany w innego rodzaju badaniach dzieci wymagających diagnozy i pomocy psychologicznej.
W chwili wybuchu wojny podjęliśmy działania, aby móc udostępnić ukraińskojęzyczne i rosyjskojęzyczne arkusze testowe do najbardziej potrzebnych narzędzi, aby jak najszybciej umożliwić badanie także osób ukraińskojęzycznych lub rosyjskojęzycznych.
Dzięki ogólnoświatowej solidarności z Ukrainą ruszyła współpraca między nami, a wydawcami oryginalnych wersji narzędzi. Wszyscy w pełni rozumieją ciężką sytuację uchodźców z Ukrainy w Polsce i starają się wspomóc nas w naszych działaniach.
I tak dzięki uprzejmości Wydawnictwa Pearson będziemy mieli do dyspozycji kwestionariusze w języku ukraińskim i rosyjskim do:
a także do narzędzi niedostępnych jeszcze w wersji polskiej:
- BSI – Krótka Skala Objawów Klinicznych (obejmuje min. skłonność do somatyzacji, złość, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, psychotyzm),
- BAI – Inwentarz Lęku Becka,
- BYI-2 – Zestaw Kwestionariuszy Becka dla Dzieci i Młodzieży – wydanie drugie (obejmujący ocenę takich zaburzeń jak: depresja, lęk, złość, zaburzenia zachowania oraz samoocena).
Wszystkie powyższe kwestionariusze są tłumaczone we współpracy z wydawnictwem Giunti Psychometrics.
Otrzymaliśmy też zgodę WPS, wydawcy Systemu Oceny Zachowań Adaptacyjnych – wydanie trzecie na przetłumaczenie arkuszy do ABAS-3. Na języki ukraiński oraz rosyjski są tłumaczone wersje dla rodzica (przeznaczone do oceny dzieci w wieku 0–5 oraz 5–20), dla nauczyciela (do oceny dzieci w wieku 2–5) oraz wersja dla dorosłych (dla osób w wieku 16–20). Narzędzie to potrzebne jest do orzekania o niepełnosprawności intelektualnej (wraz ze skalą Leiter-3); przydatne jest także do kompleksowej oceny zachowań adaptacyjnych; pozwala na identyfikowanie obszarów wymagających wsparcia, rehabilitacji i innych oddziaływań.
W działania włączyło się także Wydawnictwo Multi-Health Systems Inc. (MHS), dzięki czemu tłumaczone są już testy CDI-2 i ASRS.
Na języki ukraiński i rosyjski tłumaczone są wersje dla rodzica i samoopisowa CDI-2, Zestawu Kwestionariuszy do Diagnozy Depresji u Dzieci i Młodzieży. Kwestionariusze zawierają skale służące do pomiaru problemów emocjonalnych i problemów związanych z codziennym funkcjonowaniem.
W przypadku ASRS, Zestawu Kwestionariuszy do Diagnozy Spektrum Autyzmu na języki ukraiński i rosyjski są tłumaczone wszystkie wersje przeznaczone dla rodzica. ASRS pozwala na ocenę szerokiego zakresu zachowań powiązanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, takich jak problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych, deficyty uwagi, trudności w kontaktach z rówieśnikami i z dorosłymi. Uwzględnia również kryteria diagnostyczne ASD z DSM-IV-TR.
Ukraińsko- i rosyjskojęzyczne wersje wymienionych arkuszy będą w tym szczególnym okresie udostępniane przez nas bezpłatnie (oczywiście wyłącznie uprawnionym do ich stosowania specjalistom). Także nasi zagraniczni partnerzy zrezygnowali z pobierania za nie opłat licencyjnych. Ponadto planujemy opracować i udostępnić, również nieodpłatnie, kalkulatory do obliczania wyników.
Czynimy starania o pozyskanie szeregu innych narzędzi przeznaczonych do badania ukraińskich dzieci oraz osób dorosłych. Będziemy o tym informować na bieżąco.
