PSI-4 Inwentarz Stresu Rodzicielskiego

Inwentarz Stresu Rodzicielskiego PSI-4 przeznaczony jest do pomiaru nasilenia stresu rodzicielskiego rozumianego jako zbiór procesów prowadzących do awersyjnych reakcji psychologicznych i fizjologicznych, wynikających z próby dostosowania się do wymagań, jakie stawia rodzicielstwo. Inwentarz skupia się na trzech głównych źródłach stresu: związanych z cechami dziecka, związanych z cechami rodzica oraz czynnikach sytuacyjnych/demograficznych.

PSI-4 składa się ze 120 pozycji, z których 101 wchodzi w skład dwóch skal głównych – skali Rodzic i skali Dziecko.

Skala Rodzic obejmuje podskale:

• Poczucie kompetencji (PK) – mierzy, na ile rodzic czuje się komfortowo w swojej roli i na ile faktycznie sobie z nią radzi;
• Przywiązanie (PR) – mierzy poczucie bliskości w relacji z dzieckiem oraz zdolność rodzica do zauważania i zaspokajania potrzeb dziecka;
• Depresyjność (DE) – mierzy nastrój rodzica;
• Zdrowie (ZD) – mierzy, na ile problemy zdrowotne rodzica przyczyniają się do nasilenia stresu;
• Izolacja (IZ) – mierzy, na ile rodzic otrzymuje wsparcie społeczne;
• Ograniczenia związane z rolą rodzica (OR) – mierzy poczucie ograniczenia wolności i zagrożenie poczucia tożsamości w wyniku dominowania roli rodzica;
• Relacja ze współmałżonkiem/partnerem (RP) – mierzy, na ile rodzic ma poczucie emocjonalnego i fizycznego wsparcia ze strony współmałżonka/partnera.

Natomiast skala Dziecko obejmuje następujące podskale:

• Uwaga/Aktywność (UA) – mierzy cechy zachowania dziecka, które odpowiadają objawom ADHD;
• Adaptacyjność (AD) – mierzy zdolność dziecka do przystosowania się do zmian w otoczeniu społecznym bądź fizycznym;
• Wymagania (WY) – mierzy postrzeganie wymagań dziecka przez rodzica;
• Nastrój (NA) – mierzy nastrój dziecka;
• Wzmacnianie rodzica (WR) – mierzy doświadczanie przez rodzica relacji z dzieckiem jako pozytywnie wzmacniającej;
• Spełnianie oczekiwań (SO) – mierzy, w jakim stopniu cechy dziecka spełniają oczekiwania rodzica.

Osoba badana dokonuje odpowiedzi na pięciostopniowej skali lub wybiera jedną z czterech/pięciu podanych odpowiedzi. Skale Rodzic i Dziecko łącznie tworzą Ogólny wskaźnik stresu rodzicielskiego.

Pozostałe 19 pozycji tworzy dodatkową skalę Stres życiowy, pozwalającą na identyfikację źródeł stresu spoza systemu rodzic-dziecko (np. utrata pracy, śmierć członka rodziny, rozwód). W tym przypadku osoba badana dokonuje odpowiedzi TAK lub NIE – w zależności od tego, czy dane wydarzenie miało miejsce w przeciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie. Wypełnienie wersji pełnej PSI-4 zajmuje przeciętnie 20–30 minut.

Wersja skrócona PSI-4-SF składa się z 36 pozycji zaczerpniętych z pełnej wersji narzędzia, po 12 pozycji na każdą z trzech skal: Stres osobisty (SO), Dysfunkcyjna relacja między rodzicem i dzieckiem (DRRD), Trudne dziecko (TD), które w połączeniu ze sobą tworzą Ogólny wskaźnik stresu rodzicielskiego. Wypełnienie wersji skróconej zajmuje przeciętnie 10–15 minut. Pozwala na szybkie dokonanie wstępnej oceny głównych wymiarów stresu i zasugerowanie dalszej diagnostyki.

Mocną stroną narzędzia jest połączenie czytelnego, spójnego modelu teoretycznego i osadzenia w praktyce.

Teoria:

• Model teoretyczny i struktura narzędzia pozwalają na ocenę stresu rodzicielskiego w kontekście działania całego systemu rodzinnego i środowiska, w którym funkcjonuje rodzina.

Osadzenie w praktyce:

• Pozycje są ujęte w prosty, przystępny sposób, zbliżony do tego, jak mówią o swoich trudnościach rodzicielskich sami rodzice;
• Na podstawie wyników w skalach można określić dalsze kierunki diagnozy;
• Wyniki w skalach pokazują też, jak zaplanować interwencję – czy skupić się na pomocy rodzicowi, czy dziecku, czy na wzmacnianiu relacji między nimi.

Rzetelność: Ogólny wskaźnik stresu rodzicielskiego cechuje się bardzo wysoką zgodnością wewnętrzną, podobnie jak główne skale PSI-4 i PSI-4-SF; dla podskal PSI-4 zgodność jest satysfakcjonująca. Wszystkie skale i podskale cechują się również wysoką stabilnością (retest po 4 tygodniach).

Trafność: By zweryfikować trafność skal Dziecko w PSI-4 i Trudne dziecko w PSI-4-SF, mierzących stres powiązany z aspektami funkcjonowania dziecka, oceniono korelacje z miarami zaburzeń u dzieci (ASRS, CDI-2, Conners 3, SENA); sprawdzono także związki skal Rodzic w PSI-4 i Stres osobisty w PSI-4-SF z ogólną miarą aktualnie doświadczanego stresu PSS-10 i osobowością stresową mierzoną DS-14. Wykazano oczekiwane związki, a na podstawie badań z udziałem grup klinicznych stwierdzono, że zgodnie z oczekiwaniami nasilenie stresu rodzicielskiego mierzonego PSI-4 jest wyższe w grupach rodziców dzieci z diagnozami zaburzeń ze spektrum autyzmu i ADHD, a także w grupie rodziców wcześniaków, które doświadczały poważnych problemów zdrowotnych.

Normy: Tenowe i centylowe, łączone dla matek i ojców.
Próba objęła 924 rodziców (w tym 497 matek i 427 ojców) dobranych tak, by równą część grupy stanowili rodzice dziewczynek i chłopców i by rodzice dzieci w różnymi wieku byli w równym stopniu reprezentowani w grupie

Zastosowanie:

PSI-4 może być wykorzystane w terapii rodzin oraz w programach, których celem jest podwyższenie kompetencji rodzicielskich w celu określenia obszarów sprawiających trudności rodzicowi, w tym w programach prewencyjnych nastawionych na wczesną interwencję – wysoki poziom stresu może wiązać się m.in. z zaniedbywaniem dziecka, stosowaniem wobec niego przemocy, negatywnymi praktykami wychowawczymi.

• PSI-4 służy do identyfikacji problematycznych obszarów w systemie rodzic-dziecko, a także określeniu, czy oddziaływania terapeutyczne powinny skupić się na dziecku, czy na rodzicu bądź na ich relacji.
• Ponieważ wysoki poziom stresu rodzicielskiego związany jest z przedwczesną rezygnacją rodzica z terapii dziecka albo z niestosowaniem się do zaleceń lekarzy, PSI-4 może pomóc zapobiec takim sytuacjom poprzez interwencję skierowaną na rodzica.

Szczególnie przydatny może być do badania rodziców:

• zgłaszających trudności wychowawcze;
• samotnie wychowujących dziecko lub mających trudności w relacji z partnerem w rodzicielstwie i w nawiązaniu przymierza rodzicielskiego;
• wychowujących dzieci z diagnozami zaburzeń neurorozwojowych, zaburzeń nastroju i innymi problemami zdrowotnymi, w celu oceny nasilenia stresu związanego z wychowaniem dziecka wymagającego szczególnego zaangażowania rodzicielskiego;
• rodziców zastępczych i adopcyjnych w celu określenia rodzaju wsparcia potrzebnego rodzinie i/lub oceny możliwości przyjęcia kolejnego dziecka do rodziny.

Materiały:

• Komplet (podręcznik oryginalny, podręcznik polski, arkusze pytań PSI-4 (25 egz.), wielowarstwowe arkusze odpowiedzi PSI-4 z kluczem (25 egz.), arkusze profilowe PSI-4 (25 egz.), wielowarstwowe arkusze pytań i odpowiedzi wersji skróconej PSI-4 z kluczem i normami (25 egz.)) 
• Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)
• Podręcznik polski
• Arkusze pytań PSI-4 (25 egz.)
• Wielowarstwowe arkusze odpowiedzi PSI-4 z kluczem (25 egz.)
• Arkusze profilowe PSI-4 (25 egz.)
• Wielowarstwowe arkusze pytań i odpowiedzi wersji skróconej PSI-4 z kluczem i normami (25 egz.)

Cennik testów ważny od dnia 1.01.2022 r. do dnia 30.06.2022r. Dotyczy to testów wydanych przez Pracownię. Ceny pozostałych testów (oznaczonych w spisie gwiazdką) mogą ulec zmianie. UWAGA!!! Komplet testu w fakturze rozpisany będzie na elementy z powodu zróżnicowanych stawek VAT. Podane ceny są cenami brutto, dlatego na fakturze mogą wystąpić groszowe różnice.